Historie.
Dit schilderij hangt in een ziekenhuis in Bandung op Java. We kwamen het tegen tijdens een van onze werk-vakanties. Het geeft aan hoe er vroeger tegen dokters werd aangekeken. Als rechtstreekse vertegenwoordigers van God zelf.
Ons werd diverse malen in ontwikkelingslanden verteld dat wij met dat idee zouden moeten leven, dat patienten en verzorgers zo tegen ons aankeken. Het verstoren van dat idee zou niet goed zijn gezien de cultuur waarin we werken.Vandaar dat je ons in deze landen vaak in een witte jas/schort ziet.
Waar de mogelijkheden het toelaten zijn we in gewoon burger.
De geneeskunde zoals wij die kennen is in ontwikkelingslanden terechtgekomen in de schaduw van de missie- en zendingsgenootschappen. Als hulp om personeel in leven te houden en om de lokale bevolking te laten meegenieten van de zegeningen van God en de beschaafde wereld. Daarmee vaak volledig voorbijgaand aan de lokale geneeswijzen.
Erger nog, lokale geneeswijzen werden genegeerd, of uitgeroeid. Lokale genezers werden als heidense afgodendienaars gezien. Wat soms ook wel waar was.
Wij proberen hier genuanceerd mee om te gaan. In de Nigeriaans periode werden lokale 'bonesetters' (benen en bottendokters) als slechte mensen aangeduid. Toen ik daar begon kwamen patienten met gebroken botten pas naar het ziekenhuis als ze aan het sterven waren aan de complicaties van infecties.
Door een deal te sluiten met hen, kregen wij alle gebroken ledematen te zien en behandelden de infecties in een vroeg stadium, gaven tetanusinjecties, waarna de 'bonesetter' naar hun gewoonte, de breuk spalkte met bamboematjes.
Dat ze ook verstuikingen zo behandelden en pochten op een hoge genezingsgraad van hun methode, nam ik voor lief.
Zo ook met kruidenvrouwen die miskramen etc behandelden. Door elkaar te respecteren kwamen patienten eerder naar het ziekenhuis met complicaties en hoorden we in een vroeger stadium wat patienten elders al gebruikten.
In ontwikkelingslanden gaan mensen eerst naar hulpverleners die ze kennen, die dichtbij wonen en die weinig of niks kosten. Eigenlijk dus zoals wij.
Maar de kennis van de lokale genezers is vaak tot de religieuze aspecten van ziekten beperkt. Door de te leren werken met een boek als "where there is no dokter" is daar wat aan te doen. Sommigen moeten dus eerst leren lezen of hulp krijgen van een geletterde.
Dit boek is gratis te downloaden in bijna 100 talen, veel plaatjes, met kennis over lokale kruiden en geneeswijzen, erg praktisch. Inmiddels zijn er ook versies als: Where there is no midwife en -dentist.